Lucas Cranach Starszy, Św. Paweł, opublikowany 1550

Drzeworyt Łukasza Cranacha Starszego opublikowany w dziele Marcina Lutra i Filipa Melanchtona, Hortulus animae, 1550.

Lucas Cranach Starszy, 1509

Św. Paweł dzieła Lucasa Cranacha Starszego, oficjalnego artysty reformacji i przyjaciela Marcina Lutra.

Św. Paweł czyta Biblię, która dla późniejszego ruchu reformacyjnego posiada pierwszorzędne znaczenie (w myśl zasady sola Scriptura).

Anonimowy francuski mistrz, Nawrócenie św. Pawła, około 1490-1500

Na tej miniaturze widzimy przestraszonego Pawła, który chciałby uciec konno przed Nieznajomym. Miniatura pochodzi z Book of Hours (brewiarza używanego w Rzymie i Paryżu). Obecnie znajduje się w Hadze (Koninklijke Bibliotheek)

Jean Fouquet, Nawrócenie św. Pawła, ok. 1455

Kolejna miniatura Jeana Fouqueta na której św. Paweł pojawia się jak rycerz w zbroi na czele konnego oddziału zbrojnych. Miniatura pochodzi z brewiarza "Hours of Simon de Varie" (używanego w Paryżu). Znajduje się w Museum Meermanno and Koninklijke Bibliotheek w Hadze.

Jean Fouquet, Nawrócenie św. Pawła, ok. 1450 -60.

Najważniejszy malarz francuski XV wieku Jean Fouquet przedstawia w swej miniaturze św. Pawła jak rycerza prowadzącego oddział jazdy w drodze do Damaszku. Miniatura pochodzi z Livre d'Heures d'Étienne Chevalier (c. 1450–1460), brewiarza, obecnie znajduje się on w Chateau de Chantilly. 

Giovanni Bellini, Nawrócenie św. Pawła - Pala di Pesaro (Ołtarz Pesaro), 1471-4

Włoski malarz renesansu Giovanni Bellini w Ołtarzu Pesaro (stanowiącym o jego dojrzałym stylu) w centralnym panelu umieścił temat Ukoronowania Maryi przez Chrystusa (ok. 1471-4). Poniżej w jednej z siedmiu paneli predelli umieścił scenę nawrócenia św. Pawła (panel drugi od lewej). Na obrazie widać Chrystusa, którego światłość i pojawienie wywołuje niezwykłe zdarzenie. Paweł spada z konia, jest w stroju rycerskim. Konie "tańczą" w przerażeniu, ludzie zasłaniają oczy lub odwracają głowy od Chrystusa.

Anonim-ilustrator Brewiarza z Modeny, Nawrócenie św. Pawła, ok. 1390-1400.

Na miniaturze Chrystus ukazany jest jak słońce, który promieniami powala Pawła z konia. Miniatura pochodzi z the Modena Book of Hours. Obecnie znajduje się w Museum Meermanno Westreenianum w Hadze.

Anonim-ilustrator "Bible Historiale" Petrusa Comestora, Nawrócenie Szawła, 1372

Miniatura przedstawia Szawła w mocno zaawansowanym wieku w momencie nawrócenia. Koń na którym siedzi Szaweł prawie się położył, a sam Szaweł przygląda się promieniom światła. Miniatura pochodzi z dzieła Petrusa Comestora "Bible Historiale", która obecnie się znajduje w Hadze (Museum Meermanno Westreenianum).

Anonimowy francuski mistrz, Nawrócenie św. Pawła, około 1200.

fragment przedstawiający nawrócenie św. Pawła

Na miniaturze św. Paweł wygląda jakby zasnął na wierzchowcu (wygląda na osła? domyślam się po uszach i ogonie, choć może to jednak koń?). Poniżej cała strona  ilustrowana strona Biblii na której znajduje się interesująca nas miniatura. Biblia pochodzi z północnozachodniej Francji tzw. manuskrypt Den Haag i znajduje się w bibliotece w Hadze w Holandii.

Anonim, Z Brewiarza Martina d'Aragon (Hiszpania), XV w.

Na iluminacji św. Paweł wygląda na nieprzytomnego. Fragment pochodzi z "Bréviaire de Martin d'Aragon" obecnie w Paryżu w Bibliothéque Nationale de France.

Bernardo Daddi, Św. Paweł, ok. 1330

Św. Paweł na prawym skrzydle tryptyku.

A oto całość dzieła włoskiego artysty z około 1330. Obok św. Pawła tryptyk przedstawia centralnie Madonnę, natomiast po lewej stronie św. Tomasza z Akwinu.

Karel Dujardin, Nawrócenie św. Pawła, 1662

Niezwykłą rolę w obrazie Dujardina odgrywa światło. Dynamizm, przerażone konie i ludzie wobec powalającej światłości. Na obrazie nie widać wprost Chrystusa, który by dokonywał nawrócenia Szawła. Na obłoku widać aniołka. Obecnie obraz znajduje się National Gallery w Londynie.

Karel Dujardin, Św. Paweł uzdrawia chromego w Listrze, 1663

W Dziejach Apostolskich w 14 rozdziale czytamy: "W Listrze mieszkał pewien człowiek o bezwładnych nogach, kaleka od urodzenia, który nigdy nie chodził.  Słuchał on przemówienia Pawła; ten spojrzał na niego uważnie i widząc, że ma wiarę potrzebną do uzdrowienia, " zawołał głośno: «Stań prosto na nogach!» A on zerwał się i zaczął chodzić". 

Obraz holenderskiego malarza okresu baroku Dujardina przedstawia właśnie to wydarzenie: uzdrowienie chromego w Listrze przez św. Pawła. To dzieło w przeciwieństwie do pisemnych relacji współczesnych Pawłowi kronikarzy, przedstawia świętego jako wysokiego, dostojnego starca. Tymczasem dokument pochodzący z II wieku opisuje św. Pawła jako człowieka niepozornego („niski, łysy o krzywych nogach”, por. 2 Kor 10, 10).

Można uznać ten obraz za należące do dojrzałego okresu twórczości malarza. Obraz znajduje się w Rijksmuseum w Amsterdamie. 

Peter Paul Rubens, Nawrócenie św. Pawła,

Rubens tematyce nawrócenia św. Pawła poświęcił kilka prac. Oto kolejny obraz na którym widzimy Szawła jeszcze bez rudej brody, jakby młodszego, ubranego w strój legionisty. Oczywiście wokół przestraszone konie, dynamika, Szawłowi potrzebna jest pomoc. A Chrystus zza chmury powala prześladowcę swych uczniów powołując go do swej misji. Niestety nie znalazłem daty wykonania obrazu... Może ktoś pomoże?

Peter Paul Rubens, Nawrócenie św. Pawła, 1601-2

Szaweł spada z konia dotknięty światłością pochodzącą od Chrystusa. Całe otoczenie poruszone, zwierzęta przestraszone (konie) wierzgają. W obrazu bije żywiołowość, dynamika, czuć niepokój. Ciekawe, że wygląd Szawła (ruda broda, rysy i kolor szaty) zgadza się z wyglądem z obrazu z 1611). Rubens jest zatem konsekwentny w postaciowaniu Pawła. Obraz znajduje się w Liechtenstein Museum.

Peter Paul Rubens, Św. Paweł, 1611

Według Rubensa św. Paweł to silny mężczyzna, o rudej brodzie. Na obrazie trzyma swe atrybuty miecz oraz Biblię. Obraz znajduje się w muzeum del Prado w Madrycie.

Peter Paul Rubens, Męczeństwo św. Pawła, Flanders ok. 1635

Rysunek koloryzowany Rubensa przedstawia moment poprzedzający ścięcie św. Pawła. Widzimy już aniołki z palmą męczeńską, a w rogu jakby "przyklękającego" przed męczennikiem konia, czyżby świadka nawrócenia Pawła?

Franz Anton Maulbertsch, Św. Paweł, 1759

Hungarian National Gallery, Budapest
Obraz ukazuje męczeństwo św. Pawła. W tle widzimy ścięcie św. Pawła. Męczennik spogląda w niebo, trzymając w rękach księgę Pisma św. Aniołek z niebios przynosi świętemu wieniec zwycięstwa oraz palmę męczeństwa. Mężczyzna (może anioł?) jakby klęcząc na jednym kolanie przed świętym wyciera miecz z krwi męczennika.

Cornelis Monsma, Paweł powołany przez Boga (Set apart), 2006

Louis de Boullogne, Św. Paweł w ekstazie w trzecim niebie, 1710

Musée National du Château et des Trianons, Versailles

Bernardo Daddi, Św. Paweł, ok. 1333

Włoski malarz XIV wieku, kontynuator Giotta Bernardo Daddi, zwany Bernardus Florentinus.

National Gallery of Art, Washington

Diego Rodriguez de Silva Velazquez, Św. Paweł, ok. 1619.

Wymiary: 99.5 × 80 cm.

Museu Nacional d’Art de Catalunya w Barcelonie

Francisco de Zurbarán, Sw. Wawrzyniec (St. Lawrence), 1636

Obraz przedstawia sw. Wawrzynca, meczennika

detal przedstawiajacy sw. Pawla.

Obraz hiszpanskiego malarza okresu baroka Franciszka de Zurbarana "St. Lawrence" czyli Sw. Wawrzyniec przedstawia swietego meczennika w szatach diakonskich wraz z krata (na ktorej poniosl smierc meczenska). Swiety diakon ubrany jest w dalmatyce na ktorej znajduje sie postac sw. Pawla wpisana w kolo. Sw. Pawel siedzi na tronie z otwarta ksiega i trzyma w dloni miecz - symbol swego meczenstwa. Obecnie obraz znajduje sie w Ermitazu w St. Petersburgu w Rosji.

Domenico Beccafumi, Sw. Pawel na tronie, ok. 1515

Wloski malarz renesansu Domenico Beccafumi namalowal sw. Pawla na tronie. Swiety siedzi na tronie, jakby na cokole pomnika. W reku trzyma miecz i czyta Pismo Sw. Nad nim uchylone niebo wraz z Maryja i dzieciatkiem, w tle swieci: Jozef? Aniolowie rozszerzaja kotary nieba jakby dla swietego Pawla. Ponizej w pierwszym planie sceny z zycia sw. Pawla: nawrocenie pod Damaszkiem i meczenstwo sw. Pawla. W glebi pomniejsze wydarzenia z jego zycia. Wymiary obrazu: 190 x 150 cm. Znajduje sie w Museo dell'Opera della Metropolitana, w Sienie.

Pompeo Batoni, Sw. Pawel apostoł, ok. 1735

Włoski malarz Pompeo Batoni przedstawia św. Pawła w dynamiczny sposób, w stylu Rafaela. Św. Paweł ukazany tu wraz z atrybutami jako sugestywny mówca.

Sw. Piotr i Pawel koronuja cesarza

W Apokalipsie Bamberskiej znajduje sie miniatura przedstawiajaca jak swieci Piotr i Pawel koronuja cesarza Ottona III. Cesarz w pozycji siedzacej otrzymuje korone cesarska - znak wladzy, nakladana przez stojacych swietych. Wladca jest zrownany ze swietymi. Apokalipsa powstawala w latach 1000-20, w klasztorze Reichenau. Obecnie nalezy do biblioteki w Bambergu.

Fra Angelico, Nawrocenie sw. Pawla, XV w.

iluminacja
Paweł spotyka samego Chrystusa, który go powala na ziemię, swoją światłością. Nie widać żadnego wierzchowca u Fra Angelico. Piotr jest uzbrojony w miecz.

Rembrandt, Sw. Pawel przy stole, ok. 1633 r.

Rembrandt przedstawia sw. Pawla, jako starego, zmeczonego czlowieka, ktory pracuje nad tekstami biblijnymi. Pawel ukazany zostal jako pisarz. Malarz nie uwzglednil realiow historycznych czasow Pawla. Apostol narodow nie mogl byc w ten sposob ubrany, nie poslugiwalby sie takimi ksiegami, czy taki piorem. W tle widzimy miecz symbol meczenstwa sw. Pawla. Obraz znajduje sie we Wiedniu, w Kunsthistorisches Museum.

Juan de Juanes, Meczenstwo sw. Szczepana, 1560-5

"Męczeństwo św. Szczepana", obraz powstal miedzy 1560-1565, olej na desce, 160 x 123 cm, Muzeum Prado (Madryt) Autor: Vicente Juan Masip, zwany Juan de Juanes, malarz hiszpański, (ok. 1523 - 1579).

Juan de Juanes dla miejscowego kościoła św. Stefana w rodzinnej Walencji namalował pięć obrazów z życia świętego: "Kazanie w synagodze", "Oskarżenie o bluźnierstwo", "Prowadzenie na egzekucję", "Męczeństwo św. Szczepana" i "Pogrzeb św. Szczepana".
Święty Szczepan był pierwszym chrześcijańskim męczennikiem. Oskarżony przez Sanhedryn o bluźnierstwo został ukamienowany w Jerozolimie. Tę scenę przedstawia Juan de Juanes. Święty w chwili męczeństwa kleczy i modlac sie wznosi oczy ku niebu, oddając się Bogu. Pomiędzy nim a katami artysta umieścił sylwetkę stojącego w głębi mężczyzny w zielonej szacie. To święty Paweł z Tarsu. Zanim się nawrócił (ok. 36 r.) nazywał się Szaweł (Saul) i prześladował chrześcijan. Tu nadzoruje egzekucję.

Obraz jest dziełem typowym dla Renesansu. Widzimy prawidłowe proporcje, umiejętnie stosowane skróty perspektywiczne, a także zapożyczone od Leonarda sfumato (modelunek malarski zacierający wyrazistość konturu dzięki łagodnym przejściom światłocieniowym dający wrażenie oglądania obiektu przez mgłę lub dym).