Enrique Simonet, Ścięcie św. Pawła, 1887

Obraz hiszpańskiego malarza znajduje się w katedrze w Maladze.

Znaczek z Malty

Św. Paweł z Malty, Valletta

Lambert Jakobsz, Św. Paweł i wróżbitka z Filippi, 1600

El Greco, Św. Paweł, 1608-14

Św. Paweł przedstawiony został z mieczem oraz listem. Święty Paweł pozostawił listy, które są częścią Pisma Świętego. Dlatego zdarza się, że zamiast księgi jego atrybutem jest list.

Ikona z Ubisi (Gruzja), XIV w.

Autor nieznany, ikona znajduje się w muzeum sztuk w Tibilisi w Gruzji.

James Joseph Tissot, Św. Paweł, ok. 1886-94

Carlo Crivelli, 1473

W katedrze św. Emidia w Ascoli, w kaplicy sakramentu znajduje się poliptyk autorstwa weneckiego malarza okresu renesansu Carla Crivelliego z 1473. Na zewnętrznym prawym skrzydle przedstawił św. Pawła.
Poniżej całe dzieło artysty:

Hans Baldung Grien, Św. Paweł, z cyklu Kleine Apostelfolge, ok. 1519.

Hans Baldung Grien, Św. Paweł, z cyklu Große Apostelfolge, ok. 1519.

Edward Poytner, Paweł i Apollos, 1872

Brytyjski malarz Edward Poytner wykonał w 1872 r. fresk zatytułowany: Paweł i Apollos. Zilustrował fragment 1 Listu do Koryntian 3, 4-9: "Skoro jeden mówi: «Ja jestem Pawła», a drugi: «Ja jestem Apollosa», to czyż nie postępujecie tylko po ludzku? Kimże jest Apollos? Albo kim jest Paweł? Sługami, przez których uwierzyliście według tego, co każdemu dał Pan. Ja siałem, Apollos podlewał, lecz Bóg dał wzrost. Otóż nic nie znaczy ten, który sieje, ani ten, który podlewa, tylko Ten, który daje wzrost - Bóg. Ten, który sieje, i ten, który podlewa, stanowią jedno; każdy według własnego trudu otrzyma należną mu zapłatę".  Fresk znajduje się w Tate Collection.

Eugene Delacroix, Św. Paweł na drodze do Damaszku, XIX

Rysunek francuskiego malarza przedstawiający upadek św. Pawła w drodze do Damaszku.

Akwarela.

Oba dzieła znajdują się w muzeum w Luwrze.

William Blake, Nawrócenie Saula, ok. 1800

Obraz angielskiego malarza Williama Blake'a znajduje się w USA, w Kalifornii (Henry E. Huntington Library and Art Gallery, San Marino)

Hans Sebald Beham, Nawrócenie św. Pawła, I poł. XVI w.

Drzeworyt przechowywany w Norymberdze (Germanisches Nationalmuseum).

Hans Sebald Beham, Św. Paweł, ok. 1530

Drzeworyt przedstawiający św. Pawła zawarty w serii »Die Zwölf Apostel und Christus als Salvator mundi« (12 apostołów i Chrystus jako Zbawiciel świata). Przechowywany w Coburgu (Kunstsammlungen der Veste Coburg).

Giotto di Bondone, Kościół św. Franciszka w Asyżu, ok. 1295

Fresk z Górnego Kościoła. Kolekcja: Opowieści z Nowego Testamentu.

Hans Sebald Beham, Mapa podróży św. Pawła, ok. 1540

Drzeworyt niemieckiego grafika Behama z ok. 1540 przedstawiająca mapę podróży św. Pawła. Znajduje się w Albertynie we Wiedniu.

Cosmas Damian Asam, scena Nawrócenia Szawła, Regensburg, 1737

Fresk niemieckiego artysty późnego baroka Cosmasa Damiana Asama, wykonany w dawnym kościele klasztornym benedyktyńskim w Regensburgu St. Emmeram.

Lucas Cranach Starszy, Św. Paweł z serii Chrystus i 12 apostołów, ok.1512

Drzeworyt powstał ok. 1512. Znajduje się w Monachium w Staatliche Grafische Sammlung.

Miniatura z 1372, Św. Paweł przed Festusem oskarżany przez Żydów

Miniatura wykonana przez ilustratorem Petrusa Comestora z "Bible Historiale", z 1372 (w Museum Meermanno Westreenianum w Hadze). Przedstawia św. Pawła oskarżanego przez Żydów przed Festusem (Dz 25 1-12). 

Johann Christoph Weigel - grafiki o św. Pawle cz. II

Gdy przeszli przez całą wyspę aż do Pafos, spotkali pewnego maga, fałszywego proroka żydowskiego, imieniem Bar-Jezus, który należał do otoczenia prokonsula Sergiusza Pawła, człowieka roztropnego. Ten, wezwawszy Barnabę i Szawła, chciał słuchać słowa Bożego. Lecz przeciwstawił się im Elimas - mag (tak bowiem tłumaczy się jego imię), usiłując odwieść prokonsula od wiary. Ale Szaweł, który także zwie się Paweł, napełniony Duchem Świętym spojrzał na niego uważnie i rzekł: «O, synu diabelski, pełny wszelkiej zdrady i wszelkiej przewrotności, wrogu wszelkiej sprawiedliwości, czyż nie zaprzestaniesz wykrzywiać prostych dróg Pańskich? Teraz dotknie cię ręka Pańska: będziesz niewidomy i przez pewien czas nie będziesz widział słońca». Natychmiast spadły na niego mrok i ciemność. I chodząc wkoło, szukał kogoś, kto by go poprowadził za rękę. Wtedy prokonsul widząc, co się stało, uwierzył, zdumiony nauką Pańską. (Dz 13, 6-12)

Działalność św. Pawła w Antiochii Pizydyjskiej pośród pogan i żydów.

Paweł i Barnaba w konfrontacji z kapłanem Zeusa - Listra (Dz 14)

Uzdrowienie kaleki w Listrze

Kamieniowanie św. Pawła

W Listrze mieszkał pewien człowiek o bezwładnych nogach, kaleka od urodzenia, który nigdy nie chodził. Słuchał on przemówienia Pawła; ten spojrzał na niego uważnie i widząc, że ma wiarę potrzebną do uzdrowienia,  zawołał głośno: «Stań prosto na nogach!» A on zerwał się i zaczął chodzić. Na widok tego, co uczynił Paweł, tłumy zaczęły wołać po likaońsku: «Bogowie przybrali postać ludzi i zstąpili do nas!» Barnabę nazywali Zeusem, a Pawła Hermesem, gdyż głównie on przemawiał. A kapłan Zeusa, który miał świątynię przed miastem, przywiódł przed bramę woły i przyniósł wieńce, i chciał razem z tłumem złożyć ofiarę. Na wieść o tym apostołowie, Barnaba i Paweł, rozdarli szaty i rzucili się w tłum, krzycząc: «Ludzie, dlaczego to robicie! My także jesteśmy ludźmi, podobnie jak wy podlegamy cierpieniom. Nauczamy was, abyście odwrócili się od tych marności do Boga żywego, który stworzył niebo i ziemię, i morze, i wszystko, co w nich się znajduje. Pozwolił On w dawnych czasach, że każdy naród chodził własnymi drogami, ale nie przestawał dawać o sobie świadectwa czyniąc dobrze. Zsyłał wam deszcz z nieba i urodzajne lata, karmił was i radością napełniał wasze serca». Tymi słowami ledwie powstrzymali tłumy od złożenia im ofiary. Tymczasem nadeszli Żydzi z Antiochii i z Ikonium. Podburzyli tłum, ukamienowali Pawła i wywlekli go za miasto, sądząc, że nie żyje. Kiedy go jednak otoczyli uczniowie, podniósł się i wszedł do miasta, a następnego dnia udał się razem z Barnabą do Derbe. (Dz 14, 8-20)

Salvador Dali, Tertia die resurrexit, 1964-7

Litografia Salvadora Dali ma przedstawiać spotkanie zmartwychwstałego Chrystusa z Pawłem w drodze do Damaszku. Została opublikowana w zbiorze 105 litografii zatytułowanych "Biblia sacra" w 1969 r.

Johann Christoph Weigel - grafiki o św. Pawle

Johann Christoph Weigel (1654-1725) to znany niemiecki grafik i wydawca. W swym dziele z 1695 roku "Biblia ectypa : Bildnussen auss Heiliger Schrifft Alt und Neuen Testaments" znajdziemy kilkanaście przedstawień św. Pawła.

postać apostoła

Nawrócenie św. Pawła

Szaweł z Ananiaszem

Drzeworyt ilustruje spotkanie Szawła z Ananiaszem: "W Damaszku znajdował się pewien uczeń, imieniem Ananiasz. «Ananiaszu!» - przemówił do niego Pan w widzeniu. A on odrzekł: «Jestem, Panie!» A Pan do niego: «Idź na ulicę Prostą i zapytaj w domu Judy o Szawła z Tarsu, bo właśnie się modli». (I ujrzał w widzeniu, jak człowiek imieniem Ananiasz wszedł i położył na nim ręce, aby przejrzał). «Panie - odpowiedział Ananiasz - słyszałem z wielu stron, jak dużo złego wyrządził ten człowiek świętym Twoim w Jerozolimie. I ma on także władzę od arcykapłanów więzić tutaj wszystkich, którzy wzywają Twego imienia». «Idź - odpowiedział mu Pan - bo wybrałem sobie tego człowieka za narzędzie. On zaniesie imię moje do pogan i królów, i do synów Izraela.  I pokażę mu, jak wiele będzie musiał wycierpieć dla mego imienia». Wtedy Ananiasz poszedł. Wszedł do domu, położył na nim ręce i powiedział: «Szawle, bracie, Pan Jezus, który ukazał ci się na drodze, którą szedłeś, przysłał mnie, abyś przejrzał i został napełniony Duchem Świętym». Natychmiast jakby łuski spadły z jego oczu i odzyskał wzrok, i został ochrzczony. A gdy go nakarmiono, odzyskał siły. (Dz 9, 10-19)

ucieczka z Damaszku

Po upływie dłuższego czasu Żydzi postanowili go zgładzić. Szaweł dowiedział się o ich zamiarach. A strzegli bram we dnie i w nocy, aby go zgładzić.  Uczniowie więc spuścili go nocą w koszu na sznurze przez mur i wyprawili. (Dz 9, 23-25)

Lucas Cranach Starszy, Św. Paweł, opublikowany 1550

Drzeworyt Łukasza Cranacha Starszego opublikowany w dziele Marcina Lutra i Filipa Melanchtona, Hortulus animae, 1550.

Lucas Cranach Starszy, 1509

Św. Paweł dzieła Lucasa Cranacha Starszego, oficjalnego artysty reformacji i przyjaciela Marcina Lutra.

Św. Paweł czyta Biblię, która dla późniejszego ruchu reformacyjnego posiada pierwszorzędne znaczenie (w myśl zasady sola Scriptura).

Anonimowy francuski mistrz, Nawrócenie św. Pawła, około 1490-1500

Na tej miniaturze widzimy przestraszonego Pawła, który chciałby uciec konno przed Nieznajomym. Miniatura pochodzi z Book of Hours (brewiarza używanego w Rzymie i Paryżu). Obecnie znajduje się w Hadze (Koninklijke Bibliotheek)

Jean Fouquet, Nawrócenie św. Pawła, ok. 1455

Kolejna miniatura Jeana Fouqueta na której św. Paweł pojawia się jak rycerz w zbroi na czele konnego oddziału zbrojnych. Miniatura pochodzi z brewiarza "Hours of Simon de Varie" (używanego w Paryżu). Znajduje się w Museum Meermanno and Koninklijke Bibliotheek w Hadze.

Jean Fouquet, Nawrócenie św. Pawła, ok. 1450 -60.

Najważniejszy malarz francuski XV wieku Jean Fouquet przedstawia w swej miniaturze św. Pawła jak rycerza prowadzącego oddział jazdy w drodze do Damaszku. Miniatura pochodzi z Livre d'Heures d'Étienne Chevalier (c. 1450–1460), brewiarza, obecnie znajduje się on w Chateau de Chantilly. 

Giovanni Bellini, Nawrócenie św. Pawła - Pala di Pesaro (Ołtarz Pesaro), 1471-4

Włoski malarz renesansu Giovanni Bellini w Ołtarzu Pesaro (stanowiącym o jego dojrzałym stylu) w centralnym panelu umieścił temat Ukoronowania Maryi przez Chrystusa (ok. 1471-4). Poniżej w jednej z siedmiu paneli predelli umieścił scenę nawrócenia św. Pawła (panel drugi od lewej). Na obrazie widać Chrystusa, którego światłość i pojawienie wywołuje niezwykłe zdarzenie. Paweł spada z konia, jest w stroju rycerskim. Konie "tańczą" w przerażeniu, ludzie zasłaniają oczy lub odwracają głowy od Chrystusa.

Anonim-ilustrator Brewiarza z Modeny, Nawrócenie św. Pawła, ok. 1390-1400.

Na miniaturze Chrystus ukazany jest jak słońce, który promieniami powala Pawła z konia. Miniatura pochodzi z the Modena Book of Hours. Obecnie znajduje się w Museum Meermanno Westreenianum w Hadze.

Anonim-ilustrator "Bible Historiale" Petrusa Comestora, Nawrócenie Szawła, 1372

Miniatura przedstawia Szawła w mocno zaawansowanym wieku w momencie nawrócenia. Koń na którym siedzi Szaweł prawie się położył, a sam Szaweł przygląda się promieniom światła. Miniatura pochodzi z dzieła Petrusa Comestora "Bible Historiale", która obecnie się znajduje w Hadze (Museum Meermanno Westreenianum).

Anonimowy francuski mistrz, Nawrócenie św. Pawła, około 1200.

fragment przedstawiający nawrócenie św. Pawła

Na miniaturze św. Paweł wygląda jakby zasnął na wierzchowcu (wygląda na osła? domyślam się po uszach i ogonie, choć może to jednak koń?). Poniżej cała strona  ilustrowana strona Biblii na której znajduje się interesująca nas miniatura. Biblia pochodzi z północnozachodniej Francji tzw. manuskrypt Den Haag i znajduje się w bibliotece w Hadze w Holandii.

Anonim, Z Brewiarza Martina d'Aragon (Hiszpania), XV w.

Na iluminacji św. Paweł wygląda na nieprzytomnego. Fragment pochodzi z "Bréviaire de Martin d'Aragon" obecnie w Paryżu w Bibliothéque Nationale de France.

Bernardo Daddi, Św. Paweł, ok. 1330

Św. Paweł na prawym skrzydle tryptyku.

A oto całość dzieła włoskiego artysty z około 1330. Obok św. Pawła tryptyk przedstawia centralnie Madonnę, natomiast po lewej stronie św. Tomasza z Akwinu.

Karel Dujardin, Nawrócenie św. Pawła, 1662

Niezwykłą rolę w obrazie Dujardina odgrywa światło. Dynamizm, przerażone konie i ludzie wobec powalającej światłości. Na obrazie nie widać wprost Chrystusa, który by dokonywał nawrócenia Szawła. Na obłoku widać aniołka. Obecnie obraz znajduje się National Gallery w Londynie.

Karel Dujardin, Św. Paweł uzdrawia chromego w Listrze, 1663

W Dziejach Apostolskich w 14 rozdziale czytamy: "W Listrze mieszkał pewien człowiek o bezwładnych nogach, kaleka od urodzenia, który nigdy nie chodził.  Słuchał on przemówienia Pawła; ten spojrzał na niego uważnie i widząc, że ma wiarę potrzebną do uzdrowienia, " zawołał głośno: «Stań prosto na nogach!» A on zerwał się i zaczął chodzić". 

Obraz holenderskiego malarza okresu baroku Dujardina przedstawia właśnie to wydarzenie: uzdrowienie chromego w Listrze przez św. Pawła. To dzieło w przeciwieństwie do pisemnych relacji współczesnych Pawłowi kronikarzy, przedstawia świętego jako wysokiego, dostojnego starca. Tymczasem dokument pochodzący z II wieku opisuje św. Pawła jako człowieka niepozornego („niski, łysy o krzywych nogach”, por. 2 Kor 10, 10).

Można uznać ten obraz za należące do dojrzałego okresu twórczości malarza. Obraz znajduje się w Rijksmuseum w Amsterdamie. 

Peter Paul Rubens, Nawrócenie św. Pawła,

Rubens tematyce nawrócenia św. Pawła poświęcił kilka prac. Oto kolejny obraz na którym widzimy Szawła jeszcze bez rudej brody, jakby młodszego, ubranego w strój legionisty. Oczywiście wokół przestraszone konie, dynamika, Szawłowi potrzebna jest pomoc. A Chrystus zza chmury powala prześladowcę swych uczniów powołując go do swej misji. Niestety nie znalazłem daty wykonania obrazu... Może ktoś pomoże?

Peter Paul Rubens, Nawrócenie św. Pawła, 1601-2

Szaweł spada z konia dotknięty światłością pochodzącą od Chrystusa. Całe otoczenie poruszone, zwierzęta przestraszone (konie) wierzgają. W obrazu bije żywiołowość, dynamika, czuć niepokój. Ciekawe, że wygląd Szawła (ruda broda, rysy i kolor szaty) zgadza się z wyglądem z obrazu z 1611). Rubens jest zatem konsekwentny w postaciowaniu Pawła. Obraz znajduje się w Liechtenstein Museum.